Jaar van de roepingen: de Kapucijnen stellen zich voor!

Er zijn 3 vestigingen in Frankrijk: te Morgon (convent St. Franciscus), Pontchardon (convent St. Bonaventura), d'Aurenque (convent St. Antonius)

Franciscus van Assisi (1181-1226) stichtte de orde van de Minderbroeders (‘de Kleine Broeders’). Na zijn dood zijn er veel hervormingen geweest die de orde in verschillende groepen hebben verdeeld.

In 1897 hergroepeerde Paus Leo XIII de Minderbroeders in drie takken:

1. De Orde van Minderbroeders van de Leonijnse Unie

2. De Orde van Minderbroeders Conventueel

3. De Orde van de Minderbroeders Kapucijnen

Alle drie de Ordes zijn echt franciscaans; ze volgen in het algemeen allen de regel van Sint Franciscus: er zijn echter kleine verschillen in hun gewoonten, bijvoorbeeld de kapucijnen hebben een baard terwijl de anderen geschoren zijn.

De kapucijnen houden zich het striktst aan de franciscaanse regel, terwijl de conventuelen het meest ontspannen zijn. De kapucijnen werden in 1525 in Italië opgericht door de zalige Mattheüs van Basci. Hij wilde terugkeren naar de pure geest van Franciscus. Zelfs ons habijt staat dichter bij het origineel. De naam komt van het Italiaanse “cappuccino” (“kleine kap”).

De geest van Franciscus

Het ideaal van de heilige Franciscus was om Christus arm en gekruisigd na te volgen. Christus was arm bij Zijn geboorte in de stal, arm bij Zijn vernederende kruisdood, arm in het Heilig Sacrament onder de nederige gestalten van brood en wijn.

De eerste kapucijnen wilden dit ideaal zo dicht mogelijk benaderen door een leven van gebed en boete in armoede, kuisheid en gehoorzaamheid volgens een strikte interpretatie van de Regel van St. Franciscus. Onze constituties zijn sinds 1525 dezelfde gebleven.

Het Tweede Vaticaans Concilie riep de religieuze ordes op om hun constituties te herzien, elk volgens de “oorspronkelijke geest van het instituut”; op geen enkele manier vroeg het Concilie om een nieuwe constitutie. Wat er echter gebeurde in 1968 was een revolutie. De kapucijnen veranderden hun constituties volledig, waardoor hun hele levenswijze en hun identiteit veranderde. Velen probeerden zich te verzetten, maar werden verplicht te vertrekken en nieuwe groepen op te richten. Ze behoorden officieel niet langer tot de kapucijnen.

Onze gemeenschap in Morgon

Onze communiteit werd gesticht door wijlen pater Eugene van Villeurbanne (1904-1990 R.I.P.), die vóór het Concilie een zeer actief lid van de Orde was. Na het Concilie kreeg hij toestemming om als kluizenaar buiten de gemeenschap te leven. Toen jonge mannen bij hem begonnen te komen die niet wilden toetreden tot de moderne kapucijnen, zag pater Eugene het als een teken van God dat hij een noviciaat moest beginnen om de ware kapucijnse en franciscaanse geest levend te houden. Zo is onze gemeenschap ontstaan.

Onze levenswijze

Onze levenswijze is voornamelijk contemplatief, maar onze priesters gaan ook de wereld in voor missieprediking, retraites en biecht horen.

Een groot deel van onze dag wordt in beslag genomen door het gezamenlijk reciteren van het Goddelijk Officie. We gaan om half negen naar bed, staan om middernacht op voor de metten en lauden en gaan weer naar bed. Vervolgens staan we om twintig voor vijf op voor het geestelijke gebed, dus dat is zeven uur slaap, ook al is die onderbroken. Niet alle broeders kunnen dit doen. Zij die studeren voor het priesterschap, de lekenbroeders voor de tijd van hun noviciaat en de drie jaar van eenvoudige geloften, evenals de priesters die een zware taak hebben zoals lesgeven of zich voorbereiden op een missie of retraite, zijn niet verplicht om dit programma in zijn volle strengheid te volgen. De broeders die dat wel doen, houden meestal een siësta in de vroege namiddag.

We hebben twee uur per dag voor geestelijk gebed, 's morgens en 's avonds. Dan is er de rest van het Officie en de Mis: tijdens onze dankzegging na de Mis wordt er nog een Mis opgedragen; we verlaten het koorgestoelte na de 'Pater Noster'. Er is ook de rozenkrans, de kruisweg, privé devoties en geestelijke lezing. Elke ochtend lezen we een half uur uit de H. Schrift.

De kapucijnen hebben drie “vastenperioden”. De eerste is van Allerheiligen tot Kerstmis. De tweede is van Driekoningen (of de dag erna, de zevende januari) gedurende veertig dagen. Deze vastentijd wordt de “Benedetta” (de gezegende vastentijd) genoemd omdat Sint Franciscus ons grote zegeningen belooft als we ons eraan houden. Dan is er natuurlijk de Grote Vasten van de Kerk. Daarnaast vasten we elke vrijdag.

Het vasten bestaat uit een heel licht ontbijt en licht avondeten, maar het middagmaal is een volledige maaltijd. Broeders die het te zwaar vinden om zes dagen per week te vasten, kunnen dat om de dag doen.

De rest van het jaar (en elke zondag) gebruiken we drie maaltijden per dag. We drinken wijn bij de maaltijd - maar niet bij het ontbijt! We drinken koffie.

Er wordt stilte gehouden van acht uur 's avonds tot na de Mis de volgende ochtend: ook in de vroege namiddag gedurende een uur. Overdag, als we moeten spreken, praten de novicen en degenen die eenvoudige geloften hebben afgelegd knielend met elkaar, zodat we niet gaan “kletsen” en alleen zeggen wat gezegd moet worden. Na het middag- en avondmaal hebben we een gemeenschapsrecreatie: de gemeenschapszin is een heel belangrijk aspect van de Franciscaner gemeenschap.

Hoe word je een Broeder?

Allereerst ga je als postulant naar binnen: de postulant draagt een burgerlijk habijt maar woont in de gemeenschap. De periode van het postulaat is twee maanden voor een geestelijke (een kandidaat voor het priesterschap) en zes maanden voor een lekenbroeder (die wel het habijt draagt).

De tweede stap is het noviciaat, dat een jaar duurt. Nu wordt het habijt gedragen met de kap. De novice doet handenarbeid en bestudeert de Franciscaanse spiritualiteit en het religieuze leven.

De derde stap is het afleggen van de eenvoudige geloften van armoede, kuisheid en gehoorzaamheid die drie jaar bindend zijn. De lekenbroeders studeren verder Franciscaanse spiritualiteit, het religieuze leven en de catechismus, terwijl de geestelijken beginnen met filosofie.

De vierde stap is de belijdenis van de plechtige geloften die bindend zijn voor het leven; in dit stadium begint de geestelijke met theologie.

Wat is het verschil tussen priesters en lekenbroeders?

De lekenbroeders hebben een meer contemplatief leven dan de priesters omdat hun leven meer verborgen en teruggetrokken is. Ze tuinieren, koken, verzorgen de sacristie en de broeder die de deur opent is traditioneel een lekenbroeder.

De priesters houden zich natuurlijk bezig met hun ambt en zijn vaak niet in het klooster. Maar “vaak” betekent niet “altijd”: het zijn de priesters die de novicen en jonge religieuzen catechismusonderricht geven, die spirituele conferenties geven en die de maandelijkse retraite van de broeders voorgaan. Ze zorgen ook voor de bibliotheek en onderwijzen filosofie en theologie aan de geestelijke broeders.

Clericus of priesterstudent

De priesterstudent begint twee maanden als postulant; daarna is hij een jaar novice en draagt hij het habijt. Hij doet handenarbeid zoals helpen in de keuken, schoonmaken en tuinieren. Hij volgt cursussen en leest boeken over franciscaanse spiritualiteit, het religieuze leven en de christelijke leer.

Vervolgens legt hij drie jaar lang eenvoudige geloften af en begint hij met filosofie. Na drie jaar legt hij levenslange plechtige geloften af en begint hij met theologie. Tijdens de filosofie ontvangt hij de lagere wijdingen en tijdens de theologie de hogere wijdingen. Na drie jaar theologie wordt hij tot priester gewijd en studeert hij nog een jaar pastorale theologie en heilige welsprekendheid (leren preken). Dus, twee maanden als postulant, een jaar als novice, drie jaar eenvoudige geloften en filosofie, dan de plechtige geloften en vier jaar theologie in het derde jaar waarvan hij tot priester wordt gewijd.

De priesters en geestelijken dragen de clericale tonsuur of “kroon”, d.w.z. de haarcirkel; de lekenbroeders zijn volledig gladgeschoren.

De geestelijken bestuderen ook de kerkgeschiedenis, de geschiedenis van de orde en de kerkvaders en kerkleraars. We geven ook Latijn, maar als je het kunt leren, al is het maar een beetje, voordat je komt, zou dat beter zijn.

Voorwaarden voor toetreding

Allereerst natuurlijk de elementaire voorwaarden die het Canonieke Recht stelt aan alle aspiranten voor het religieuze leven.
Minstens zestien zijn, en niet meer dan vijfendertig.
Katholiek zijn, trouw aan de Kerk en de Paus.
Een goede gezondheid en gezond verstand hebben.
Bovendien goed besloten zijn om te leven volgens het Evangelie, in navolging van Sint Franciscus.
Een vriend van vrede en eendracht zijn.

Als je naar Morgon wilt komen om je bij ons aan te sluiten, raden we je ook sterk aan om Frans te leren voordat je komt: doe een deeltijdse cursus of zelfs een voltijdse cursus.

Voor Latijn zou het nuttig zijn, maar voor Frans bijna onmisbaar.

Maak je geen zorgen over tijd: tijd is niets. De broeder die dit artikel voor jullie schrijft, ging naar de universiteit en volgde een voltijdse cursus Frans en Latijn, met het uitdrukkelijke doel om hier te komen. Wat voor verschil maakt één, twee of drie jaar als je de rest van je leven in het klooster leeft? Je kunt er alleen maar beter van worden.

Kapucijner Heiligen

Enkele bekendere kapucijner heiligen zijn: St. Felix van Cantalice (+1587); St. Laurentius van Brindisi (+1619); St. Fidelius van Sigmaringen (+1622); St. Crispinus van Viterbo (+1750); zalige Diego-Jose van Cádiz (+1801); St. Conradus van Parzham (+1894); St. Leopoldus Mandic van Castelnuovo (+1942). De beroemdste kapucijner heilige is zeker Pater Pio (+1968), de gestigmatiseerde Italiaanse priester. Er wordt gezegd dat hij getroffen was door alle veranderingen in de Orde en in de Kerk en dat hij God vroeg om hem uit dit tranendal, dat de wereld is, te halen.

Een laatste woord

Het kapucijnse leven is niet gemakkelijk: het is hard. Maar het is niet onmogelijk! Toen Onze Lieve Heer Franciscus voor het eerst riep, zei hij door inspiratie tot hem: “Franciscus, verlaat nu de wereldse en ijdele genoegens voor de dingen van de geest; verkies wat bitter is boven wat zoet is, veracht jezelf, als je Mij wilt leren kennen. Als je eenmaal veranderd bent, zul je de waarheid van Mijn woorden begrijpen, ook al lijkt de orde der dingen omgekeerd.”

Een andere keer, kort voor zijn stigmatisering (in 1224, twee jaar voor zijn dood) waarmee God Zijn zegel op de Regel zette, kwamen enkele ontevreden broeders naar hem toe om te klagen dat de regel te hard was. Deze regel was de tweede die Franciscus had opgesteld. De paus had geoordeeld dat zijn eerste regel een beetje hard was: de tweede regel is de regel die we vandaag de dag volgen. Toen deze broeders kwamen klagen over de tweede herziene regel, klonk er een stem uit de hemel, de stem van Christus zelf, die zei: “Franciscus, laat ze begrijpen dat ik het was die je deze regel inspireerde. Als ze hem niet kunnen volgen, laat ze dan de Orde verlaten. Ik weet hoe kwetsbaar de menselijke natuur is: laat ze weten hoe graag ik hen wil helpen die deze regel hebben omarmd.”