De verkoop van de Kapel van de Zusters van Gedurige Aanbidding in 1987

Historiek van de Kapel van het Allerheiligste Sacrament

Naar aanleiding van de restauratiewerken van onze kapel en voor een betere kennis van deze vergeten parel aan de Antwerpse kroonzal zal in deze rubriek het ontstaan en de geschiedenis van onze kapel worden belicht.

Juffrow Griet Lucy Beldé, auteur van deze artikelen, is parochiaan en archeologe. Zij doet onderzoek naar de geschiedenis van onze kapel die maandelijks wordt gepubliceerd in ons mededelingenblad De Monstrans.

Juffr. Griet Lucy Beldé, parochiaan en archeologe

Bij gebrek aan roepingen moesten de Zusters van de H. Eucharistie ook hun vestiging in Antwerpen van de hand doen. Eind 1987 hebben zij hun kapel met klooster en tuin uiteindelijk kunnen verkopen. Het naai-atelier had er zijn deuren reeds gesloten in juni. Op dat ogenblik waren er nog slechts drie zusters woonachtig in het klooster. Twee ervan, Zr. Marie Antoine en Zr. Rafaël verhuisden naar een huis in Wilrijk om er het naai-atelier verder te zetten en de derde, Zr. Lea, zou terugkeren naar het hoofdhuis in Watermaal-Bosvoorde.

Zoals elders in de wereld waren er ook in het Antwerpse gelovigen die trouw wilden blijven aan het traditionele katholieke geloofsonderricht en bijhorend H. Misoffer, en die niet langer geërgerd wilden worden door de wildgroei van de Eredienst en secularisatie van Kerk en geloof. Zij zijn zich gaan verenigen. Zo werd eind 1978, begin ‘79 een pand op de Platinkaai tot Sint-Pius V-kapel ingericht. In de krant werden kleine aankondigingen geplaatst dat er aldaar een Tridentijnse H. Mis opgedragen werd. Het was dan wel in geen kerkgebouw, want daar mocht dat niet meer, maar het was wel de authentieke katholieke H. Mis. Zij zochten dan en vonden her en der paters of diocesane priesters op rust die voor hen de Traditionele H. Mis wilden komen opdragen.

Toen de leiding van de kapel evenwel niet langer wilde dat voor de Paus gebeden werd in de Canon van de H. Mis, besloten meerdere de gelovigen de Sint-Pius V-kapel te verlaten en een nieuwe locatie voor hun Missen te zoeken. In 1984 vonden ze een nieuwe huisvesting, een garage in de Schoytestraat, in het centrum van Antwerpen, die werd ingericht als kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes. Voortaan celebreerden enkel priesters van de FSSPX en bevriende priesters. Drie jaar later kregen die bewuste gelovigen de gelegenheid om voortaan aan hun zondagsplicht te voldoen in de kapel van de Zusters van de Gedurige Aanbidding in de Hemelstraat, toen ook nog gekend als de Boetekapel van Antwerpen. Hun vreugde was groot toen zij terug in een geconsacreerd kerkgebouw de H. Mis te kunnen bijwonen!

Het gehele klooster van de Hemelstraat werd te koop gesteld en lokte meerdere geïnteresseerden gezien haar ideale ligging en de grootte van het pand. Het klooster van de Hemelstraat was op dat ogenblik toevallig ook de plaats waar Mgr Paul Van den Berghe, bisschop van Antwerpen, die tijdelijk verbleef in een herenhuis langs de Mechelsesteenweg, en er tijdens de week de Heilige Mis kwam opdragen. Aanvankelijk wilden de zusters hun klooster dan ook aan de bisschop van Antwerpen overmaken, maar het bisdom was hierin niet geïnteresseerd. Weer anderen gaven te kennen dat zij geïnteresseerd waren in het kloosterpand, zij het dan om het in te richten tot een cultureel centrum al dan niet met hotelwerking, wat de zusters dan weer niet beviel. Tenslotte daagde er een nieuwe kandidaatkoper op, die beweerde op zoek te zijn naar een dergelijk gebouw voor een Amerikaans bedrijf van computers. Dit bedrijf wilde kantoren vestigen in een prestigieuze omgeving en het klooster van de Hemelstraat, dat nu te koop stond, was hiervoor geschikt. De kapel hadden zij niet nodig en misschien kon er wel een modus vivendi gevonden worden. Zij zouden geheel het pand kopen hoofdzakelijk voor commerciëel doel én de kapelwerking zouden zij onrechtstreeks ondersteunen of beter gezegd toelaten mits enkele praktische overeenkomsten op papier te zetten voor beide partijen. Nu dachten de zusters een oplossing gekregen te hebben recht uit de hemel, want ooit hadden enkele zusters hiervoor gebeden dat hun klooster toch zou blijven voortbestaan. Het klooster zou waarschijnlijk niet moeten gesloopt worden, aldus Zr. Virginie, de Algemeen Overste. De verkoop kon nu doorgaan, de bisschop kon verder de Eucharistie dagelijks komen vieren, de werking van de grote kapel kon eveneens wekelijks doorgaan en zelfs de dagelijkse aanbidding zou ook nog kunnen verder gezet worden. Zr. Lea zou een appartement huren in de buurt om de sacristie en kapel onder haar hoede te nemen, wat ook gebeurde. Alles was al geregeld.

Ondertussen hadden de zusters ter plaatse alle vertrouwen in de onderhandelaar, de Heer Theo Leys uit Wilrijk. Hij kende de zusters en de kapel al sinds zijn jeugdjaren, en was er ooit misdienaar. De andere kandidaatkopers kregen nu geen kans meer. De verkoop had plaats op 24 november 1987, eerst aan een Engels bedrijf, die het direct doorverkocht, voor 18 miljoen Belgische frank.

Op maandag 1 december, dag van de praktische overdracht, heeft de overste van Brussel, E.H. Ph. François, die alle eer in deze overdracht toeschrijft aan Sint-Jozef, Mgr. Van den Berghe ontvangen ter plaatse. Hij heeft aan de bisschop gezegd dat de Priesterbroederschap Sint-Pius X als nieuwe eigenaar geen bezwaar heeft dat hij er verder, dagelijks, de H. Mis komt opdragen, op voorwaarde echter, dat hij de Tridentijnse Mis opdraagt. De bisschop was totaal verrast en heeft er sindsdien nooit meer de H. Mis opgedragen.

Nabeschouwingen van E. H. Joseph Verlinden.

Op dezelfde dag heeft E.H. Joseph Verlinden de H. Tridentijnse Mis opgedragen op het hoofdaltaar, het H. Sacrament weer in het tabernakel op het hoofdaltaar geplaatst en in de namiddag ging de aanbidding gewoon verder, dag op dag, én deze keer opnieuw uitgesteld door een priester. En zo moest de Boetekapel van de Hemelstraat niet het lot ondergaan van zoveel andere kerken en kloosters, én blijft Jezus er nog dagelijks aanbeden in het Allerheiligste Sacrament én wordt er ook geloofsonderricht gegeven, zoals ook de zusters ooit deden. En ging er vanaf 1988 opnieuw een H. Sacramentsprocessie uit in Antwerpen. Lof en eer zij Jezus Christus in het Heilig Sacrament!

Toen de twee zusters in de Heistraat hoorden, dat in ‘hun kapel’ inderdaad de Eredienst doorging evenals de dagelijkse Aanbidding, hebben zij een monstrans teruggegeven aan de Heer Th. Leys als stille getuigenis van hun religieuze tevredenheid. Zelf mochten zij niet komen van het kerkelijk gezag. Zuster Lea van haar kant werd eveneens op de vingers getikt en verboden goed te spreken over de Hemelstraat. Toch hebben wij de vreugde gehad, dat zij in ‘haar klooster’ een dankmis heeft bijgewoond ter gelegenheid van haar gouden professiejubileum. De Algemeen Overste van haar kant, Zr. Virginie, heeft er zich moeilijk kunnen overzetten. Jaren nadien voelde zij zich nog bedrogen wat de verkoop betreft. Eigenlijk had zij moeten blij zijn dat het klooster van de afbraak gered was en verder enkel gebruikt werd waarvoor het gebouwd was: de katholieke Eredienst. Van de andere kant valt het op, dat er drie van de vijf kapellen van de congregatie van de Religieuzen van de H. Eucharistie in België gered zijn voor de Traditionele katholieke Eredienst: Antwerpen, Watermaal-Bosvoorde en Luik. Wie had ooit gedacht dat het zo zou lopen? Wie had dat allemaal kunnen voorzien? Wat zijn Gods wegen ondoorgrondelijk!

Bron: archieven van de Hemelstraat en E.H. Joseph Verlinden

Boodschap tot de gelovigen van onze kapellen in België

Het nieuws van de aankoop van een kerk in het centrum van de grote Antwerpse havenstad verheugt ons ten zeerste.

Voortaan zal Onze Lieve Heer ook te Antwerpen vereerd en gebeden worden, zoals Hij het verdient en zoals Hij het verlangt. En onze dierbare Antwerpse gelovigen zullen ongetwijfeld in dit prachtig heiligdom een overvloed van genaden en zegeningen vinden.

Doch we staan nu voor het zo zwaar financieel probleem van de terugbetaling aan de leners.

Daarom doe we een oproep tot al onze beminde gelovigen uit België voor een edelmoedige bijdrage om dit probleem op te lossen en van harte bedanken wij hen bij voorbaat.

God zegene u door bemiddeling van het Onbevlekt Hart van Maria.

+ Marcel Lefebvre

Ecône, 3 november 1987