​​​​​​​Les 32: II. De H. Eucharistie als sacrificie of het Misoffer.

Vierde Deel: De Middelen ter Zaligheid.

De Heilige Sacramenten

Les 32: II. De H. Eucharistie als sacrificie of het Misoffer.

392. Wat is de Mis?

De Mis is het onbloedig sacrificie van het Nieuw Verbond, waarin Jezus Christus, door de bediening van de priester, zichzelf slachtoffert aan God de Vader en Hem zijn Lichaam en zijn Bloed, onder de gedaanten van brood en wijn opdraagt.

1° Onbloedig, sacrificie van het Nieuw Verbond: is een geloofswaarheid die wordt bewezen:

a) Uit de H. Schrift:

i.) Voorzegging van de profeet Maleachi 1:10-11: “Want van de opgang der zon tot aan haar ondergang is mijn Naam groot onder de volken; en op iedere plaats wordt mijn Naam een wierookoffer en een reine offerande gebracht. Waarachtig mijn Naam is groot onder de volken.”

Deze profetie is een voorspelling van het H. Misoffer: de hele christelijke oudheid heeft het zo begrepen.

ii.) De woorden der instelling der H. Eucharistie.

Christus heeft in het Laatste Avondmaal niet enkel het brood en de wijn veranderd in zijn Lichaam en Bloed maar tevens heeft Hij zijn Lichaam en Bloed onder de beide gedaanten als offer opgedragen aan zijn Vader: dit blijkt duidelijk uit zijn eigen woorden: “Dit is mijn Lichaam dat voor u wordt overgeleverd” (Lukas 22:1-19).

”Deze kelk is het Nieuwe Verbond in mijn Bloed dat voor u wordt vergoten” (Lukas 22:20). (Zie eveneens I Korintiërs 10:20-21.)

b) Uit de Overlevering: van de apostolische tijden af heeft de H. Kerk altijd geloofd en geleerd dat er in de H. Mis een waar sacrificie wordt opgedragen.

Het is een onbloedig offer, een offer zonder bloed vergieten en hierin verschillend van het Kruisoffer dat een bloedig offer was.

2° Waarin Jezus Christus zich opdraagt. Jezus Christus is de onzichtbare en voornaamste offeraar, niet enkel omdat Hij dit sacrificie instelde of beval op te dragen, maar ook en vooral omdat Hij er zich daadwerkelijk ten offer brengt, zoals duidelijk blijkt uit het verhaal van de instelling zelf: “Dit is Mijn Lichaam dat voor u wordt overgeleverd.” “Dit is Mijn Bloed dat voor u wordt vergoten.” Christus is offeraar niet als God maar als mens.

3° Door de bediening van de priester die in Christus' Naam de woorden der consecratie uitspreekt, diezelfde woorden die Christus uitsprak.

4° Aan God de Vader. De Almacht en de Schepping worden bijzonder aan de Vader toegeschreven. Welnu die Almacht Gods wordt juist door het offer erkend. Zo wordt dan ook dit Offer aan de Vader opgedragen.

5° Zijn lichaam en bloed: “Dit is mijn Lichaam dat voor u wordt overgeleverd”. “Dit is mijn Bloed dat voor u wordt vergoten.”

6° Onder de gedaante van brood en wijn: Christus' aanwezigheid is verbonden aan die gedaanten; zo wordt Hij zelf geofferd onder die gedaanten en zo is het offer van Christus' Mensheid een zichtbaar, een waar uitwendig teken langsheen die uitwendige gedaanten.

7° Zichzelf slachtoffert: Dat er een ware offerdaad geschiedt blijkt klaar uit Jezus' woorden zelf: “Dit is mijn Lichaam dat voor u wordt overgeleverd.” “Dit is mijn Bloed dat voor u wordt vergoten.” Waarin nu juist de offerdaad gelegen is, dit blijft voor ons een ondoorgrondelijk geheim.

393. Waarom heeft Jezus Christus het Misoffer ingesteld?

Jezus Christus heeft het Misoffer ingesteld
ten 1ste, om het kruisoffer voortdurend te hernieuwen;
ten 2de, om de gedachtenis van zijn lijden onder ons levendig te houden;
ten 3de, om ons de verdiensten van het kruisoffer toe te passen.

1° Om het kruisoffer voortdurend te hernieuwen: Het kruisoffer werd slechts éénmaal opgedragen omdat het in zichzelf een oneindige waarde had tot vergiffenis van alle zonden en tot het bekomen van alle genaden. Dit offer wordt hernieuwd door het Misoffer, onbloedig offer, om de verdiensten van het Kruisoffer op onze zielen toe te passen. In beide offers is éénzelfde Offeraar en Offerande.

2° Om de gedachtenis van zijn lijden onder ons levendig te houden: “Welnu, zo dikwijls ge dit brood eet en de kelk drinkt, verkondigt ge de dood des Heren” (I Korintiërs 11:26). Door het feit dat beide offers één en hetzelfde Offer zijn, wordt door het brengen van het ene Offer de gedachte aan het andere opgeroepen.

3° Om ons de verdiensten van het kruisoffer toe te passen. Hierdoor moeten verstaan worden niet de uitwerkselen die het Offer heeft als aanbiddings- en dankoffer maar zijn kracht als zoenoffer en smeekoffer. Die verdiensten of vruchten zijn de kwijtschelding van zonden en tijdelijke straffen, andere genaden en gunsten. Het Misoffer ontleent zijn kracht aan het Kruisoffer ‘waarvan de vruchten door deze onbloedige offerande in de rijkste overvloed verkregen worden’, zo zegt het Concillie van Trente.

394. Op welke wijze slachtoffert Christus zich in de Mis?

In de Mis slachtoffert Christus zich op onbloedige wijze en door de bediening van de priester.

1° Op onbloedige wijze,

2° Door de bediening van de priester. (Zie boven nr. 392, 1, lb.)

395. Welke zijn de voornaamste delen van de Mis?

De voornaamste delen van de Mis zijn: de Offerande die het Sacrificie voorbereidt, de Consecratie die er het wezenlijk deel van is en de Nuttiging die het noodzakelijkerwijze voltooit.

1° De Offerande: voorbereiding tot het Offer. Brood en wijn worden aan God aangeboden en toegewijd om weldra veranderd te worden tot Christus' Lichaam en Bloed. In de eerste tijden van het Christendom brachten de gelovigen zelf die offeranden aan; de priester nam er een deel van dat werd geconsacreerd en genut door de aanwezige gelovigen. Wat overbleef werd aan de armen gegeven en diende ook gedeeltelijk tot onderhoud van de priesters.

2° De Consecratie: wezenlijk deel van het Offer. Dit blijkt door de uitleg die we boven gaven in nr. 392, 1, lb.: de Consecratie zelf betekent, realiseert het offer: “Dit is mijn Lichaam dat voor u wordt overgeleverd.” “Dit is mijn Bloed dat voor U wordt vergoten.”

1° De Nuttiging: voltooiing van het Offer: De priester en de gelovigen die communiceren nuttigen Christus als offerspijs. In de Oudheid, ook bij de heidenen en zeker bij de Joden was aan de vele offers ook een offermaal verbonden: zo eveneens in de H. Mis. Priester en gelovigen nuttigen de offerande die ze aanbrachten en die nu veranderd is tot Christus' eigen Lichaam en Bloed. In de Oudheid was dit offermaal een zinnebeeld van de innige vereniging tussen God en de mens: de H. Communie daarentegen is niet enkel een zinnebeeldige maar een werkelijke vereniging met God.

396. Op welk ogenblik van de Mis offert Jezus Christus zichzelf op aan God de Vader?

Jezus Christus offert zichzelf op aan God de Vader op het ogenblik van de Consecratie, wanneer het brood en de wijn veranderd worden in zijn lichaam en bloed.

In de Consecratie en door de Consecratie: handeling en woorden die uitwerken wat ze betekenen, namelijk de verandering van brood en wijn tot Christus' Lichaam en Bloed ter Offerande (zie nr. 392, 1).

397. Tot welke doeleinden wordt het Misoffer opgedragen?

Hel Misoffer wordt opgedragen:
ten 1ste, om God te aanbidden;
ten 2de, om Hem voor de ontvangen weldaden te danken;
ten 3de, om voor onze zonden en zondestraffen vergiffenis te bekomen
ten 4de, om nieuwe genaden en weldaden af te smeken.

1° Om God te aanbidden: aanbiddingsoffer.

Door het offer erkennen we God als Schepper, als Opperheer over alles wat er bestaat: het offer is dus uiteraard een akte van aanbidding en mag dus enkel aan God worden opgedragen.

Ook wanneer we God danken, Hem om vergiffenis vragen en Hem nieuwe genaden afsmeken, ook dan erkennen we daardoor zelf onze volkomen afhankelijkheid tegenover Hem: zo ligt de aanbidding opgesloten in ieder gebed, in ieder offer.

2° Om God te bedanken: dankoffer.

Al wat we hebben en zijn komt van God als onze Opperheer en Opperste Weldoener. Ook al wat er buiten ons ligt en dat we desnoods gebruiken kunnen, komt van God. Om dat alles bieden wc God in de H. Mis een dankoffer aan van oneindige waarde, Hem gelijkwaardig.

3° Om vergiffenis te vragen: zoenoffer.

Niet enkel voor onszelf maar ook voor onze medemensen. We vragen door dit offer de genade der boetvaardigheid, de algehele zuivering van onze ziel. Door dit offer kunnen we eveneens de zuivering vragen van de zielen van het Vagevuur: dit bij wijze van smeking. Het zoenoffer der H. Mis heeft een oneindige waarde, ja zeker; de vruchten ervan worden niettemin toegepast volgens Gods welbehagen. Bijgevolg een rijk man die slecht leefde maar door testament veel Missen bestelde tot zijn ziele lafenis[1], wordt niet noodzakelijkerwijze vlugger gered uit het Vagevuur, dan een arme man die braaf leefde doch geen Missen voor zich kon bestellen. God past de vruchten der H. Mis toe naar zijn wijs en rechtvaardig oordeel, naar zijn welbehagen. Dit vooropgezet zijnde mogen we aannemen dat het H. Misoffer, als zoenoffer en smeekoffer des te meer vruchten zal afwerpen naarmate de goede gesteltenissen van priester en medeofferaars en ook van hen voor wie de Mis wordt opgedragen.

Vermits het Misoffer als zoenoffer en smeekoffer niet in zijn oneindige waarde wordt toegepast doch enkel bij wijze van smeking, daarom kan en mag men tot datzelfde inzicht meerdere H. Missen laten opdragen.

4° Om gunsten te vragen: smeekoffer.

a) Voor onszelf: alles ondergeschikt aan ons laatste doeleinde, onze zielenzaligheid.

b) Voor anderen: bekering der zondaars, heidenen, volharding der rechtvaardigen, geestelijke, tijdelijke gunsten.

c) Dit alles bij wijze van smeking zoals voor het zoenoffer.

De H. Mis is in dit viervoudig opzicht het uitstekendste middel omdat we daar aan God een offer van oneindige waarde opdragen.

398. Welke is de beste manier om Mis te horen?

De beste manier om Mis te horen is, aandachtig te volgen wat er aan het altaar geschiedt, samen met de priester het goddelijk Offerlam op te dragen, en zich te verenigen met Jezus Christus door een sacramentele of ten minste een geestelijke Communie.

1° Aandachtig volgen wat er aan het altaar geschiedt door middel van een klein missaal. Een misboek is het beste geschenk dat men kan geven aan het kind ter gelegenheid van zijn Plechtige Communie.

2° Samen met de priester het goddelijk Offerlam opdragen:

a) De voornaamste offeraar is Christus zelf; de ondergeschikte offeraar is de priester die offert als vertegenwoordiger van Christus. Alleen de priester is naast Christus de offeraar in eigenlijke zin.

b) De priester offert ook in naam der H. Kerk. In die oneigenlijke zin zijn alle leden der H. Kerk medeofferaars door bemiddeling van Christus en de priester. Zij die daadwerkelijk deelnemen aan het offer door hun lichamelijke of geestelijke aanwezigheid, zijn ook in ruimere betekenis medeofferaars.

3° Zich verenigen met Christus door een sacramentele of geestelijke Communie. De H. Communie hoort bij het Offer, vermits ze het Offer voltooit: zo verstonden en beoefenden het ook de eerste Christenen (zie boven nr. 395, 3).

Geestelijke Communie: wanneer we te Communie niet kunnen gaan dan drukken we ten minste aan O. L. Heer ons oprecht verlangen uit Hem te ontvangen: dit kunnen we verder nog doen overdag bij wijze van innig schietgebed.

 

[1] Lafenis: het laven, m.n. door toedienen van drank aan een dorstige, syn. verkwikking.