De katholieke vader: een man gekentekend door liefde en kracht

Dierbare Gelovigen, 

Laten wij op dit feest van de Allerheiligste Drievuldigheid, een feest tot lofprijzing van God, vooral eens stilstaan bij de Vader, bij God de Vader, en ook bij de menselijke vader als beeld van God. 

Allereerst bij God de Vader die zich barmhartig over onze ellende heeft ontfermd, en die niet een eigen feest heeft, hoewel we Jezus onze Verlosser en de H. Geest onze Heiligmaker wel expliciet vieren.

De Allerh. Drievuldigheid, de almachtige God, is de Schepper van hemel en aarde, de Verwekker van alle leven, dat zich in de Hemel en op aarde beweegt. In de Drievuldigheid is de Vader het Oerbeginsel is. Vader, Zoon en H. Geest echter zijn alle drie evenveel God en even eeuwig. De Zoon wordt voortgebracht door het goddelijk begrijpen van de Vader. Daarom wordt Hem ook de Naam gegeven van het Woord, die in deze zin hetzelfde betekent als idee. De H. Geest komt voort door het goddelijk beminnen van Vader en Zoon. We spreken in gewoon menselijke begrippen over het goddelijk Mysterie. We kunnen niet anders. We beseffen dat het over Gods inwendig leven gaat, dat ons denken te boven gaat, maar waarvan we door Jezus’ Openbaring nu iets weten. … Iets!

Jezus heeft opgedragen, Mt. 28, 19: te dopen “in de Naam van de Vader en van de Zoon en van de H. Geest”.

De Vader is de liefde, de Zoon is de genade en de H. Geest is de mededeling!

Jezus schildert in Zijn gelijkenissen de eeuwige Vader als de grote, goede koning, als huisvader en gastheer, als vader van de verloren zoon, als bezorgde wijngaardenier, altijd als de goede Vader van Zijn schepselen en vooral van de mens. 

Maar gezien de Vader enigszins op de achtergrond blijft, verdient Hij des te meer onze aandacht en onze liefde. Daarom leert Jezus ons bidden: Onze Vader, die in de Hemel zijt. … Wij zijn door het H. Doopsel opnieuw kinderen van God geworden, door de H. Geest opgenomen in de Gods liefdeband of familieband. En we zijn daarmee tegelijk aangenomen broeders en zusters van Jezus.

We kunnen niet zonder de Vader, zoals ook het menselijk gezin niet zonder vader kan!

“Is de moeder het hart van het gezin,” zo zegt Paus Pius XII (18 sept. 1951), “de vader is er het hoofd van, en daarom steunt een gezond en krachtig gezin allereerst op de degelijkheid, de deugd en de werkzaamheid van de vader”. 

Jezus heeft ons de hemelse Vader getoond als het oerbeeld en toonbeeld van alle vaders op aarde! … De grote christelijke eeuwen hebben van dit vaderideaal geleefd en getracht zich daaraan gelijkvormig te maken. 

Maar passen wij op! Het moreel verval van onze tijd noodzaakt ons, dat we bewust tegen alle ontwaarding en verlaging van het vaderbeeld moeten opkomen! Alleen daar is het gezin van bin­nen uit gezond, waar de vader en heel het gezin de vaderlijke waardigheid in haar volle omvang kennen en beleven. 

We kunnen gerust stellen, dat de vader op aarde in het gezin een evenbeeld en plaatsvervanger is van de eeuwige Vader. En dit is het overwegen en behartigen waard, want gezondheid, geluk en zegen voor het hele gezin hangen daarvan af!

Het is tegelijk de verantwoordelijk van de vader een goed beeld van de hemelse Vader weer te geven.

1. De almachtige God, waarvan de Vader het Oerbeginsel is, is dus de Schepper, de Verwekker van alle leven. 

Maar precies dit is volgens Gods wil en volmacht de vader voor de kleine wereld van het gezin: zijn schepper en verwekker! Dit moeten we wel beseffen! Het is de vader, die door zijn vaderlijke wil het gezin schept, verwekt. Vanzelfsprekend niet alleen en uit eigen kracht: God gaf hem de kracht hiertoe, en de moeder als hulp bij dit grote werk. 

Daarom, kinderen en jongeren heb eerbied voor je vader! Ook als het soms zwaar valt, wanneer je opgroeit en misschien gebreken ziet: het is je vader! 

En vaders, heb eerbied voor de opdracht die de hemelse Vader u heeft toevertrouwd, en houd die in ere! 

2. God is niet alleen de Schepper, maar Hij houdt Zijn schepping ook voortdurend in stand en geeft haar duurzaamheid. 

Precies zo is het bij de vader in het gezin: hij houdt het in stand, beschermt het, opdat de vóór het trouwaltaar tot stand gekomen stichting niet weer uit­eenvalt. Dat is het wonder van een liefde, die in Christus is bezegeld! Dit houdt een enorme hoeveelheid werk, moeite en offers in! Want na de zondeval is het leven op aarde veel moeizamer geworden, zoals we het in de Genesis kunnen lezen. 

De menselijke vader heeft wel geen goddelijke almacht, maar toch moet hij, wil hij zijn taak als instandhouder goed vervullen, bijna goddelijke eigenschappen hebben. 

Hoe houdt God Zijn schepping in stand? 

a) Door Zijn tegenwoordigheid: een beet­je van deze alomtegenwoordigheid moet ook de vader hebben. Hij is er, je kunt op hem rekenen!

Een zeer bedrijvig man hield zich met zoveel verenigingen bezig, dat hij geen avond meer thuis was. Zijn kinderen kwamen toen op het goed idee: een ‘familieclub’ te stichten en vader tot erevoorzitter te kiezen. Van toen af moest hij tenminste één avond per week aan de ‘familieclub’ wijden. 

b) God houdt Zijn schepping in stand door Zijn zorg voor alles, Zijn leiding en Voorzienigheid: zo moet de menselijke vader de levende ‘voorzienigheid’ in het gezin zijn.

c) God houdt Zijn schepping in stand door Zijn trouw, waarmee hij voortdurend aan Zijn kinderen op aarde denkt: zo ook de vader van het gezin.

Kinderen, beste jongeren, jullie denken misschien: “Waar zijn dan zulke vaders!” Doe je ogen maar open en denk na: Weet je dan wel iets van al hetgeen je vader al onzichtbaar (net als God) en zonder woorden (mannen spreken er niet veel over) voor je heeft gezorgd, bezorgd geweest is, in angst heeft gezeten, heeft gebeden? Hij had zijn leven wel gemakkelijker kunnen inrich­ten! Maar nee, hij neemt verantwoording op zich en werkt voor zijn gezin!

Verantwoording op zich nemen, moeten jullie ook leren!

Over het algemeen wil een vader niet veel van zijn kinderen. Hij weet, dat alleen God hem lonen kan, wat hij voor de zijnen doet en offert. Het is genoeg beloning voor hem, wan­neer de kinderen goed terechtkomen. Maar zoals gezegd, een beetje dankbaarheid doet het vaderhart ook goed. Hoe doe je tegenover hem?

3. God bestuurt de wereld.

En de menselijke vader moet regeren in het gezin. Tot dit doel heeft de hemelse Vader aan hem een deel van Zijn gezag afgestaan; want de christelijke vader regeert niet uit eigen naam en opdracht, maar in de Naam van God en volgens Gods wet. 

Het kind moet vele jaren voor het leven opgevoed worden. En de eerste opvoeder is de vader; hij moet, samen met moeder, ook de beste opvoeder zijn. Vooral door woord, voorbeeld en gebed, goedertieren en met vaste hand. 

En de kinderen moeten weten, dat vader hen voor God en als Gods plaatsvervanger opvoedt. Daarom gehoorzaamheid! In alles wat goed en recht is. 

Dat hij alleen maar beveelt wat goed en rechtvaardig is, daarvoor moet weer de vader zorgen en zich eens voor God verantwoorden. 

De grondhouding, die in het gezin heerst, is belangrijk, hiervoor moet in eerste instantie vader de toon aangeven. 

Een christelijke huis- en levensregel kan bijv. volgende punten bevatten: 

1) In mijn huis wordt elke morgen, elke avond, en voor en na het eten ge­beden. Ook als er bezoek is. Wie in mijn huis is, is aan de wet van mijn huis gebonden! 

2) In mijn huis wordt niet gespot, geen vuile taal gesproken, niet ge­vloekt. 

3) In mijn huis wordt over afwezigen niet liefdeloos gesproken. Ik duld geen kwaadsprekerij. 

4) Ik duld in mijn huis geen boek of tijdschrift, dat de godsdienst, Jezus en Zijn Kerk smaadt. Ik duld ook geen onbewaakt internet, of film die ongezond en onzuiver is, die de onschuld en goede zeden in gevaar brengt.

5) In mijn huis wordt geen zondagsmis verzuimd. 

6) In mijn huis wordt vastge­houden aan christelijke zede in de mode en in de verkering van mijn kinderen. In mijn huis worden nooit twijfelachtige kennissen geduld.

7) In mijn huis bestaat een bepaalde dagorde in opstaan en naar-bed-gaan. De avond behoort aan het gezin, niet aan de straat, noch aan het café, noch aan de bioscoop. Vader houdt de sleutel in handen. Hij opent ‘s morgens en sluit ’s avonds. Tot zover.

4. God heef Zijn schepping lief, Hij heeft haar gewild, daarom houdt Hij haar in stand en bestuurt haar. 

Zo moet ook de vader de kleine wereld, die God hem heeft toevertrouwd, vaderlijk lief­hebben. Deze echte, trouwe vaderliefde is het, die de vader zo werkelijk tot vader maakt. Ze heeft haar diepste grond in het vaderhart van God, ze is Zijn mooiste geschenk aan het hart van de vader; en het kind moet voelen, dat Gods hart door vaders hart voor hem klopt. (Denken wij aan de gelijkenis van de verloren zoon!) Dan gaat in de kinderen het licht op: de liefde voor vader en de nog grotere liefde voor de Vader in de hemel!

Gelukkig de kinderen, die een dergelijke vader naar Gods Hart hebben! Gelukkig de vaders, die moeite doen vaders naar Gods Hart te zijn! Gelukkig de kinderen, die zich aan het graf van vader niets hebben te verwijten! Gelukkig de vaders, die van hun gezin kunnen scheiden met het bewustzijn: Ik heb zo goed als ik als mens ver­mocht, de Vader in de hemel in hun midden vertegenwoordigd! Zulke vaders, zulke gezinnen zijn Gods vreugde op aarde! En zulke gezinnen, zulke vaders hebben wij nodig! Amen.